Veilig zonnepanelen installeren of niet? 7 dooddoeners uit de praktijk
Door: Dirk van Blijswijk, expert werken op hoogte bij Mennens
Veilig zonnepanelen leggen op schuine daken, er is veel om te doen. En niet zomaar. Het aantal ongelukken schiet door het dak. Meer dan eens kennen die ongelukken een fatale afloop. En hoewel niemand ’s ochtends de ambitie heeft om ’s avonds niet meer thuis te komen, spreek ik regelmatig installateurs die hun redenen hebben om niet te investeren in veiligheidsvoorzieningen. Terecht, of niet?
Nou, daar komen ze:
1. “Als we het veilig moeten aanbieden, prijzen we onszelf uit de markt”
Wat ik hier vooral in terug hoor is: ‘Veilig werken kost extra geld’. En dat klopt ook. Om veilig zonnepanelen te leggen op schuine daken, heb je minimaal een (rol)steiger nodig. Het liefst één met een zonnepanelenlift, zodat je de zonnepanelen niet zelf naar boven hoeft te tillen. Meestal heb je ook een tijdelijk hekwerk nodig aan weerszijden van de (rol)steiger, dat je opvangt mocht je uitglijden. Laten we nu eens gaan rekenen.
Een volledig solar-proof rolsteiger inclusief zonnepanelenlift, kost je zo’n 7000 euro in aanschafkosten. Een tijdelijk hekwerk zo’n 2000 euro. Deze schrijf je beide in 10 jaar af. Dan praat je over zo’n 900 euro aan extra kosten per jaar. Stel, je doet 20 projecten per jaar (een zeer conservatieve inschatting), dan betekent dat 45 euro extra per project. Bij 100 projecten (wat meer realistisch is in de huidige markt) praat je over 9 euro aan extra kosten per project.
Daar komen nog kosten bij voor de verplichte training in het gebruik van de middelen en de jaarlijkse keuring. Deze uitgaven kosten je de kop ook niet en het zijn uitgaven die er nu eenmaal bij horen als je dit werk veilig wilt kunnen doen. Ik geloof niet dat je jezelf daarmee de markt uit prijst. Daar komt bij dat je na een bedrijfsongeval waarschijnlijk je faillissement kunt aanvragen, want je bedrijf wordt door de Arbeidsinspectie direct stilgelegd.
2. “Het kost veel tijd om telkens een (rol)steiger op te bouwen”
Dat is niet zo. Als het gaat om zonnepanelen leggen op schuine daken (veelal particulieren), gaat het nooit om échte joekels van (rol)steigers. Een (rol)steiger van gemiddeld formaat bouw je met z’n tweeën al in een halfuurtje tot uurtje op. Dat kost je dan zo’n twee uur op een project.
3. “De klant wil niet betalen voor veiligheid”
De klant wíl wel betalen voor veiligheid, maar is zich er niet van bewust. Dit kun je ook niet verwachten van een particulier. Particulieren gaan ervan uit dat hoe jij het dak op gaat, is zoals het hoort. Ze gaan immers zelf ook meestal niet gezekerd het dak op om pannen terug te leggen of de dakkapel te schilderen. Maar zij hoeven zich niet aan de Arbowet te houden.
Als uitvoerende partij ben je verantwoordelijk voor de veiligheid. Leg de klant in je aanbieding uit dat je veilig werkt, wat dit precies inhoudt en wat het betekent voor de werkzaamheden. Dan weet ik zeker dat de meeste klanten bereid zijn hier extra voor te betalen (en zoveel extra zal dit niet zijn zoals bovenstaand voorbeeld aangeeft). Sterker nog: het straalt positief af op je reputatie. Want geen klant zit erop te wachten dat jij van het dak valt tijdens de installatie van zijn of haar zonnepanelen.
4. “Het zijn maar een paar paneeltjes”
Oké, dus het zijn maar een paar paneeltjes. Dat verkleint de kans op een ongeluk helaas niet. Je kunt ook uitglijden bij het leggen van het eerste zonnepaneel.
5. “We doen dit altijd al zo”
Ingesleten gewoonten leiden juíst vaak tot levensgevaarlijke situaties, omdat je jezelf onbewust overschat. Een kleine misstap kan op een paar meter hoogte al fataal zijn. Het feit dat je altijd al zonder veiligheidsvoorzieningen het dak op gaat en dat dit tot nu toe altijd goed is gegaan, is mogelijk een indicatie dat een ongeval juist steeds dichterbij komt.
6. “We dachten dat ‘zij’ het wel zouden regelen”
Ik zie ook dat uitvoerende partijen vaak naar elkaar wijzen. Bijvoorbeeld als een installatiebedrijf freelancers inhuurt om de zonnepanelen te leggen. Het installatiebedrijf zegt dan: “Het is aan de freelancer om zijn eigen veiligheidsvoorzieningen te treffen”. Terwijl de freelancer zegt: “Ik dacht dat zij dat wel zouden regelen”.
Zo werkt het niet. Het is van belang dat je hierover vooraf afspraken maakt. En dat je als freelancer het werk niet uitvoert als dit niet veilig kan. Hier ligt dus een verantwoordelijkheid bij beide partijen.
7. “Persoonlijke valbeveiliging is lastig en zit alleen maar in de weg”
Dit klopt, maar de vraag is of persoonlijke valbeveiliging überhaupt wel geschikt is voor schuine daken. Gebruik van persoonlijke valbeveiliging is namelijk de laatste optie conform de Arbowet. Collectieve voorzieningen hebben altijd de voorkeur. Daar komt bij dat je standaard valbeveiligingsmiddelen (zoals een harnas met een vallijn of een valstopblok) meestal niet eens kan gebruiken op schuine daken. Er ontbreekt vrijwel altijd een geschikt ankerpunt.
Een optie is een daklijnenset, die je over het dak aanbrengt. Je zekert je hieraan met een harnas en een lijnklem. Hiervoor moet je goed getraind zijn. Een daklijnenset is dan ook voor uitzonderlijke situaties, meestal kun je prima uit de voeten met collectieve voorzieningen. Wat inderdaad veel comfortabeler werkt.
Geen investering in middelen, maar in je leven
Kortom, ik breek een lans voor veiligheidsvoorzieningen bij zonnepanelen leggen. Weet dat je niet investeert in middelen en training, maar in je leven. Dit zou wat mij betreft geen discussie mogen zijn. Als installateur van zonnepanelen weet je dat dit veilig moet. En weet je het niet zeker? Laat je dan adviseren door een erkend specialist. Die kan je precies vertellen wat kan, wat mag en wat er nodig is om wel veilig te werken, zodat je aan het eind van de dag weer heel thuiskomt
Meer weten?
Wil je meer weten over veilig plaatsen van zonnepanelen? Neem contact op of bel naar 010-4373033.
