Een hijstravers is een stalenconstructie om een last mee te tillen. Dit zijn vormvaste en meestal stalen constructies, die bestemd zijn om meerdere krachten naar één of meerdere punten door te leiden. Er is een woud aan mogelijkheden. Hier lees je meer over in dit artikel.
Cruciaal bij hijstraverse is de productaansprakelijkheid. Aangezien er geen normeringen zijn, moet er voor elk hijsgereedschap een technisch dossier gemaakt worden. Dit dossier moet bestaan uit een berekening, tekening, 2B-verklaring en een bewijs van beproeving. De herleidbaarheid van een traverse moet worden gewaarborgd.
Zelfgemaakte hijstraversen
Er zijn veel zelfgemaakte hijstraversen in gebruik. In veel gevallen zijn hier geen technische dossiers van. Gebruikers moeten ervan bewust zijn dat de aansprakelijkheid omtrent deze traversen geheel binnen de eigen organisaties ligt. Vaak worden traversen dan nog enkel getest. Dit is slechts een deel van het technisch dossier. Hiermee blijft de productaansprakelijk nog altijd bij de eigenaar liggen.
In de praktijk worden allerlei benamingen door elkaar gebruikt, zoals hijstraversen, hijsjukken, evenaars, etc. Je gebruikt een hijsjuk onder andere als je de last op meerdere punten wil belasten. Dat kan zijn omdat de last ongelijkmatig verdeeld is. Met een hijsjuk kun je ook meerdere lasten in een keer verplaatsen. Hijs je jouw (zware) last met meerdere kranen of takels tegelijk? Dan is een evenaar de beste oplossing. Hierbij is de belasting niet anders dan bij een hijsjuk.
Heb jij hijstraversen nodig voor een specifiek doeleinde?
Of wil je advies over hijstraversen in het algemeen? Bij Mennens adviseren we je graag over de juiste toepassing voor jouw situatie.
Voorbeelden van hijstraversen
Wat je in de praktijk tegenkomt zijn bijvoorbeeld de bigbags. Als jij een kuub zand hebt besteld voor je tuin, worden deze volgestort met zand. Hiervoor hebben een aantal bedrijven speciale hijsjukken gemaakt, in een bepaalde maat. Dit is een voorbeeld van een hijstravers. Hierbij heeft de fabrikant de berekeningen en tekeningen gemaakt voor het productieproces en productaansprakelijkheid.
Voor deze hijsjukken geldt dat deze vaker en onder dezelfde omstandigheden worden gebruikt en zijn geproduceerd door dezelfde fabrikant. In dat geval hoeven er niet telkens opnieuw berekeningen en tekeningen worden gemaakt voor dezelfde soort hijsjuk. Wat dat betreft is een hijsjuk voor de bigbags haast een standaard hijsmiddel geworden.
En wat dacht je van de containeroverslag in de Rotterdamse haven? Daar wordt ook gebruikgemaakt van een hijsjuk die voor specifieke doeleinden wordt ingezet. Deze zijn weer veel gecompliceerder dan bijvoorbeeld een hijsjuk voor bigbags. Zoals ik al zei: hijstraversen bestaan in eindeloos veel soorten en maten.
Hijsjukken
Hijsjukken worden altijd ontworpen voor een bepaald gebruikersdoel. Het is een belangrijke schakel tussen de kraan en de last. Het is namelijk een meedragend element tussen de last en het hijswerktuig. Het voert de verschillende gewichtskrachten uit de last(en) door naar één of meerdere punten. Voorbeelden van hijsjukken zijn onder andere hijsramen, hijsbalken, autohijsjukken en containerhijsjukken.
Zelf hijstraversen bouwen
Soms bestaat er voor een specifiek gebruiksdoel nog geen hijstraverse, dan kiezen sommige bedrijven ervoor er zelf een te laten maken. Hiervoor zijn wederom berekeningen, tekeningen, etc. nodig. Pas als alles in orde is kan een hijstravers worden geproduceerd.
Het is belangrijk dat de keuze van de producent (productaansprakelijkheid) vooraf wordt bepaald. Niet elk constructiebedrijf is op de hoogte van de hijs- en hefwereld. In de berekening dient ook rekening te worden gehouden met de extra belasting van de proeflast. Al deze keuzes van gecertificeerde lassers en het juiste staalgebruik zeggen meer iets over de kwaliteit van de leverancier.
Is dat allemaal in orde? Dan geven we als Mennens certificaten af. Hiermee nemen wij als Mennens de aansprakelijkheid op ons. Zodat we bij gebreken het product kunnen herleiden naar de fabrikant. Deze aansprakelijkheid wordt nogal eens onderschat.
Fabrikant onbekend?
Bij calamiteiten wil je graag terug kunnen vallen op de fabrikant, maar wat als deze onbekend is? Bij standaard (genormeerde) hijsmiddelen is het vaak simpel, daar is de fabrikant meestal eenvoudig te herkennen. Bijvoorbeeld door middel van kleur, materiaal of markering. Wanneer je als bedrijf zelf hijstraversen maakt, is dat vaak niet het geval. Het is belangrijk om te weten bij welke partij de productaansprakelijkheid ligt.
Doordat er berekeningen en tekeningen moeten worden gemaakt is het een proces dat veel tijd en geld kost. Neem bijvoorbeeld een hijsbalk van 3 meter lang. Je gaat hier 2 ton mee tillen, want dat heb je nodig voor een bepaalde toepassing. Dan kost het je in totaal misschien wel 1000euro, terwijl het staal misschien maar 200 euro bij elkaar kost. Dat komt dus doordat er een intensief proces aan vooraf gaat.
Keuring, certificering en inspectie
Hijstraversen moeten voordat ze in gebruik worden genomen, beproefd worden. Daarna niet meer, dan hoeft er alleen nog visuele inspectie plaats te vinden. Er vindt dus geen periodieke beproeving plaats zoals bijvoorbeeld bij kettingwerk, tenzij er ingrijpende veranderingen of reparaties hebben plaatsgevonden. Dit zijn overigens de normen volgens de EKH.
De EKH wijkt hierin af van de normen van de TCVT, laatstgenoemde houdt namelijk wél een periodieke beproeving aan. Hierbij gaat het om een periodieke beproeving van minimaal eens per vier jaar. De EKH is alleen gebaseerd op de Nederlandse markt. In Duitsland of Amerika zegt het ze bijvoorbeeld niets. Gebruik je de hijstraversen dus in het buitenland? Houd dan rekening met de wet- en regelgeving. In Duitsland gaan ze bijvoorbeeld uit van het aantal bewegingen dat je met de hijstraversen maakt, kortom: hoe intensief je het gebruikt.
Hijstraverse beproeven
Stel je hebt een hijsjuk nodig van 10 ton. Houd dan goed in de gaten of je deze geleverd krijgt mét een keuringsrapport als bewijs dat het hijsjuk is getest (dit is onderdeel van het technisch dossier). Of moet je ‘m als EKH-bedrijf nog testen voordat deze in gebruik genomen wordt? Dit is een belangrijk aandachtspunt voor je levering. Mennens ondersteunt zijn klanten met testen op locatie en het verzorgen van de juiste infrastructuur.
Kennisdossier Veilig Hijsen
Hijsgereedschappen en -middelen correct gebruiken. Lasten aanslaan. Controle, inspectie en keuring. Hoe doe je dit veilig en verantwoord?
